Biografia Stefana Kardynała Wyszyńskiego

„Człowiek ujawnia swoją osobowość w sposobie traktowania innych”

                                                                                    Kard. Stefan Wyszyński

Stefan Kardynał Wyszyński (ur. 3 sierpnia 1901 w Zuzeli, zm. 28 maja 1981 w Warszawie) – arcybiskup metropolita warszawsko-gnieźnieński, prymas Polski (zwany Prymasem Tysiąclecia). Sługa Boży Kościoła Katolickiego.

Drugie dziecko Stanisława (organisty miejscowego kościoła) i Julianny (z d. Karp) Wyszyńskich urodzone nad Bugiem na pograniczu Podlasia i Mazowsza. W 1910 rodzina przeniosła się do Andrzejewa, gdzie umarła matka. Przed śmiercią prosiła syna: „Stefanku ubieraj się”. Młody chłopiec zakłada palto, myśląc, że matka chce kogoś zawołać. Lecz ona odpowiada: „Ubieraj się, ale nie tak”. Ojciec tłumaczył mu, że chodziło jej o ubranie duszpasterskie, czyli o przyjęcie służby Bożej. W latach 1912-1915 uczeń renomowanego Gimnazjum warszawskiego im. Wojciecha Górskiego. Z powodu wojny, dalszą naukę kontynuował w Gimnazjum łomżyńskim. W latach 1917-1920 uczeń Liceum włocławskiego im. Piusa X (Niższe Seminarium Duchowne). W latach 1920-1924 kleryk Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, po którym otrzymał święcenia kapłańskie 3 sierpnia 1924, w dniu swoich 23. urodzin, z rąk bpa W. Owczarka.

W latach 1925-1929 student Wydziału Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który ukończył z doktoratem na temat „Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły”. Od 1932 pełnił obowiązki redaktora naczelnego miesięcznika włocławskiego „Ateneum Kapłańskie”, kierując jednocześnie sodalicją mariańską, prowadził chrześcijański uniwersytet robotniczy i działalność społeczno-oświatową w chrześcijańskich związkach zawodowych. Po wybuchu II wojny światowej z polecenia bpa Michała Kozala ukrywał się przed gestapo. W okresie powstania warszawskiego kapelan Grupy AK Kampinos (działającej m.in. w Laskach), oraz szpitala powstańczego pod pseudonimem Radwan III.

Po zakończeniu wojny wrócił do Włocławka, gdzie reorganizował seminarium duchowne i pełnił obowiązki rektora. W 1946 mianowany biskupem lubelskim, a święcenia biskupie otrzymał z rąk Augusta kardynała Hlonda, prymasa Polski. W swoim herbie biskupim umieścił słowa Soli Deo tzn. Jedynemu Bogu (służba Bogu samemu przez Maryję była widoczna w jego całym życiu. Zapiski więzienne zawierają pewną syntezę jego maryjności, której początki sięgają czasu dzieciństwa i młodości: „Wcześnie – napisał – straciłem matkę rodzoną, która miała szczególne nabożeństwo do Matki Ostrobramskiej, dokąd jeździła z pielgrzymką, jeszcze z Zuzeli. Mój ojciec natomiast ciągnął zawsze na Jasną Górę. Cześć Matki Bożej w życiu domowym była bardzo rozwinięta. Często odmawialiśmy wspólnie różaniec w godzinach wieczornych”).

W 1948 mianowany arcybiskupem metropolitą warszawsko-gnieźnieńskim, prymasem Polski. W 1953 kreowany kardynałem – członkiem kolegium kardynalskiego (jako jedyny polski kardynał brał udział w czterech konklawe, w 1958 kiedy oddano na niego kilka głosów i w 1963 był jedynym przedstawicielem Europy Wschodniej). Porozumienie z władzami 14 kwietnia 1950 zmuszony podpisał porozumienie z władzami komunistycznymi w imieniu Episkopatu Polski w zamian za zagwarantowanie nauczania religii w szkołach i funkcjonowanie KUL-u (polski kościół uznał granice zachodnie i potępił bandy reakcyjnego podziemia).

We wczesnych latach pięćdziesiątych, w okresie napięć między państwem a Kościołem polityka władz PRL, zależnych od ZSRR, zmierzała do złamania opozycji i wszelkich niezależnych instytucji, z których jedyną pozostał Kościół katolicki na czele z prymasem. Sprawą zajęło się MBP (potocznie UB, powstałe na bazie RBP przy PKWN) aresztując go 25 września 1953 w ramach represji komunistów wobec Kościoła katolickiego. Więziony z siostrą zakonną Marią Leonią Graczyk i ks. Stanisławem Skorodeckim.
Miejsca odosobnienia
• Rywałd (25 września 1953 – 12 października 1953)
• Stoczek Warmiński (12 października 1953 – 6 października 1954)
• Prudnik (6 października 1954 – 27 października 1955)
• Komańcza (27 października 1955 – 26 października 1956 zwolniony, tutaj 16 maja 1956 napisał tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego)
Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego

Izolowany w klasztorze Sióstr Nazaretanek w Komańczy nie chciał pisać tekstu ślubów. Do ich powstania przyczyniła się Maria Okońska, dając za przykład św. Pawła, piszącego listy do wiernych z więzienia. W końcu napisał tekst ślubów narodowych, które miały być odnowieniem królewskich Ślubów Lwowskich Jana Kazimierza w ich trzysetną rocznicę. 26 sierpnia 1956 pielgrzymom (ok. 1,5 mln) zebranym na Jasnej Górze odczytał je bp Michał Klepacz, pełniący obowiązki przewodniczącego Episkopatu Polski.

W latach 1957-1966 przeprowadził obchody Tysiąclecia Chrztu Polski uczestnicząc również w obradach Soboru Watykańskiego II. W czasie polskiego sierpnia 1980, w trosce o pokój i dobro narodu, ustawicznie wzywał do rozwagi i odpowiedzialności. W latach 1980-1981 pośredniczył w rozmowach między władzami PRL, a Solidarnością. 22 maja 1981 wystąpił publicznie ostatni raz, otwierając obrady Rady Głównej Episkopatu Polski. Sześć dni później w czwartek zmarł w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Pochowany 31 maja 1981 w krypcie arcybiskupów Archikatedry warszawskiej. Ceremonii pogrzebowej przewodniczył Franciszek kardynał Macharski, arcybiskup metropolita krakowski, a wśród zaproszonych gości obecny był Joseph kardynał Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI. Pogrzeb, nazywany także królewskim, zgromadził w stolicy tysiące ludzi, zarówno wierzących jak i niewierzących.

Kalendarium istotnych wydarzeń po śmierci
• W 1986 rozpoczęto proces beatyfikacyjny Sługi Bożego Stefana kardynała Wyszyńskiego z inicjatywy papieża Jana Pawła II.
• 1 października 1999 w Warszawie przekształcono Akademię Teologii Katolickiej w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• W 2000 wpuszczono na ekrany kin polski film poświęcony życiu i pracy Stefana Wyszyńskiego pt. „Prymas. Trzy lata z Tysiąca” z Andrzejem Sewerynem w roli głównej.
• 25 października 2000 w uznaniu jego zasług przyjęto w Sejmie RP uchwałę następującej treści: „W setną rocznicę urodzin Kardynała Stefana Wyszyńskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uczcić tego wielkiego Polaka, kapłana i męża stanu, którego życie i działalność wpisały się trwale do historii naszej Ojczyzny. Jego nauka, myśl społeczna i wzór patriotyczny pozostają aktualne i mają szczególne znaczenie dla odrodzenia Trzeciej Rzeczypospolitej. Oddając hołd i szacunek wybitnemu Polakowi, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2001 Rokiem Kardynała Wyszyńskiego.”

Miał duży udział w wyborze Karola Wojtyły na papieża. Jan Paweł II wspomina Wielkiego Prymasa w swoim testamencie słowami: „Kiedy w dniu 16 października 1978 konklawe kardynałów wybrało Jana Pawła II, Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński powiedział do mnie:
«zadaniem nowego papieża będzie wprowadzić Kościół w Trzecie Tysiąclecie».
Nie wiem, czy przytaczam to zdanie dosłownie, ale taki z pewnością był sens tego, co wówczas usłyszałem. Wypowiedział je zaś Człowiek, który przeszedł do historii jako Prymas Tysiąclecia. Wielki Prymas. Byłem świadkiem Jego posłannictwa, Jego heroicznego zawierzenia. Jego zmagań i Jego zwycięstwa. «Zwycięstwo, kiedy przyjdzie, będzie to zwycięstwo przez Maryję» – zwykł był powtarzać Prymas Tysiąclecia słowa swego Poprzednika kard. Augusta Hlonda.”